Geschiedenis Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep over 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte van Staatsregeling aangenomen, waarmee een antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werden onderverdeeld in 8 departementen met zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement aangaande Texel
het departement met een Amstel
dit departement over een Delf
Ook lagen ook het departement met een Schelde en Maas en het departement met een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de andere rangschikking niet en na de instelling in 1801 over dit Bataafs Gemenebest werden het departement Holland ingesteld in overeenstemming met een oude gewestelijke grenzen aangaande Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest vernieuwen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 dit Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden betreffende een Maas.
Nadat de Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was de opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet over 29 maart 1814 werden een departementen vernieuwen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Aangaande Maanen werd in de grondwetcommissie alsnog de naam Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen over achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch het werden door de rest over een commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug met Friesland tot Holland, maar een deel van Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd tevens het laatste Hollands Brabant, het Land over Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werden in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om een dominantie te beperken werden Holland bij de grondwetsherziening met 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werd in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold het wel in sterke mate voor Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zich voorbij zag kunnen ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie van Amsterdam en drong men met op de genezing aangaande de verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Hier werden echter ook niet aan tegemoetgekomen. Nadat een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel aangaande een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit betreffende Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake aangaande ons samenvoeging met de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk het die plannen over een baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en ons deel betreffende Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door middel betreffende een Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden door middel betreffende een Afsluitdijk aan een provincie kijk op deze site Friesland.
De provincie mag geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en vroeger dit IJ) zodra grens werkt.
Ten zuiden betreffende het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden over Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol en tegelijkertijd dit Gooi, evenals een dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en ook niet totaal vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en verschillende, kleinere, segmenten en dorpen. Een internet dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een stad Alkmaar. Er bevinden zichzelf in dit deel aangaande de provincie verder landelijker gebieden: Waterland, een grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in het noorden een Kop betreffende Noord-Holland met het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust over een provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen bekende badplaatsen als Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar een duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werden de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een streek tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden aangaande het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel van Kennemerland vormt een IJmond, met een Hoogovens en overige industrie: dit kan zijn het westelijk gebied over dit Noordzeekanaal, met zodra middelpunt de haven en sluizen betreffende IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt betreffende het schiereiland een marinehaven Den Helder, daarnaast veerhaven wegens Texel.
Met de oostkust liggen historische steden mits Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn dit IJ (ooit ons zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende de daarin, weet dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, het behalve in Amsterdam Provincie Noord-Holland in steden ingeval Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat is te beluisteren, omdat op deze plaats veel Amsterdammers wonen. Een meest kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect over de standaardtaal afwijkt; met name het Tessels en het Wierings beschikken over een enorm eigen karakter.
Precies indien in verschillende dialectgebieden is in Noord-Holland sprake aangaande ons teruggang van een dialecten. Zeker zijn enkele dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams wordt ter plaatse alsnog heel doorgaans gesproken. Andere dialecten, zoals dit Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds een barrière en het blijkt ook uit een dialecten. Een dialecten ten noorden van dit IJ bestaan de meest afwijkende.
Tussen het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden met het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op een dialecten over Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls als Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- wanneer Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in een Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten over vanouds geïsoleerde gemeenschappen indien Volendam, Egmond ofwel de Waddeneilanden hebben een enorm persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zichzelf op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daardoor zeer scherp met een omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De ordening met een dialecten boven dit IJ is problematisch en is aanleiding geweest tot meerdere polemieken in een taalwetenschap. Veelal is op de verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels imp bron en Wierings) beschikken over heel wat gemeen met het Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en heeft het nooit volstrekt mogen vervangen, zodat Friese vormen en constructies nog voortleven in de dialecten. Alhoewel deze theorie heel wat aanhang bezit, wordt ze via overige taalkundigen over een hand gewezen en zouden de Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 6
7
8
9 juli 2004, met de Provincie Noord-Holland ingeval enig aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht betreffende een besturen over de recreatieschappen vanwege een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en verzorging van zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn een paar grote nationale parken: het Nationaal Park Duinen betreffende Texel (de hele westzijde betreffende Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook bestaan daar in Noord-Holland ons tiental andere door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (met Wijk met Zee Noord-Holland tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland alsnog ettelijke andere grotere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, dit Naardermeer, het Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is vanaf 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort